Sprawdź, jak bawili się kiedyś nasi dziadkowie - Artykuł - ECAM. Życie bez internetu? Sprawdź, jak bawili się kiedyś nasi dziadkowie. Co robiły nastolatki i dzieci, kiedy nie było komputerów, smartfonów i telewizorów? Tak, były takie czasy! Chociaż może ci się to wydawać niewyobrażalne. Jeśli chcesz się dowiedzieć, jak Dajcie sobie czasem podciąć skrzydła, nie ustępujcie. Sylwester Zimon, frontman rzeszowskiej formacji Sabała Bacała, a jednocześnie absolwent WSIiZ w specjalnym wywiadzie dla redakcji intro.media opowiada nie tylko o współczesnych problemach muzyki rockowej, ale też o jej przyszłości. Nie wiem od kiedy problem występował bo nie używam go a wykryłem go przy przekładaniu kart między moją xperia s a tym. Jak ustawię tryb na tylko sieci 3g (nie pamiętam jak w nim to było nazwane czy wcdma czy inaczej, ale wiadomo o co chodzi) to nie wyszukuje żadnych nadajników. Przestawię na na 3g/gsm to znajduje tylko gsm-owe Szpakowski komentuje MŚ. Nagle SMS od Borka. "Ludzie tego nie wiedzą" - Przegląd Sportowy. Wybitni komentatorzy opowiadają o swojej drodze do mikrofonu. Sprawdź, który miał być piosenkarzem, a który aktorem. Wspominają m.in. sytuację z mistrzostw świata w Korei, kiedy doszło między nimi do konfliktu, który jednak szybko został Jeśli połączenie jest nadal niestabilne sprawdź połączenie na linii gniazdko-router. Zwróć uwagę na końcówki przewodu - jeśli są luźne, dociśnij je. Jeżeli korzystasz z telefonu stacjonarnego, który podłączony jest do tego samego gniazdka co router, sprawdź rozdzielacz sygnału (splitter). Upewnij się czy urządzenia są Praca staje się okazją nie tylko do spełnienia samego siebie, ale przede wszystkim dla tej podstawowej komórki społeczeństwa, jaką jest rodzina. Rodzina, w której brakuje pracy, jest bardziej narażona na trudności, napięcia, pęknięcia, a nawet na rozpaczliwą i powodującą rozpacz pokusę rozpadu. AIpK. Błąd 404 Przykro nam, ale nie ma strony, której szukasz. Wyszukaj w serwisie Sprawdź najczęściej czytane artykuły ŚwiatWojna w Ukrainie53 ukraińskich jeńców zabitych w jednym baraku. Batalion „Azow” zapowiada zemstę ŻycieŚwiatKsiądz pobił się z żałobnikami. Poszło o zbyt niską ofiarę. Jest nagranie Wideo KrajPolitykaŚwiatPodróżePolak zdobył Broad Peak i pozdrowił Krystynę Pawłowicz. Sędzia TK zareagowała i usunęła wpis Więcej artykułów Sprawdź najczęściej oglądane galerie GaleriaNieznana Chorwacja. W te miejsca dociera niewielu turystów Galeria GaleriaMaja Sablewska przechodzi do Polsatu Galeria GaleriaRobert Janowski zmienił fryzurę. Jak teraz wygląda? Galeria Zobacz więcej galerii Najnowsze widomościWydarzeniaPolitykaKrajŚwiatŻycie Piłka nożnaSportPierwsza porażka Legii Warszawy w tym sezonie. Młodzieżowcy rozmontowali ekipę Wojskowych Finanse i inwestycjeKulturaKrajWrocław dopłacił do koncertu Dawida Podsiadły. Kwota idzie w miliony KrajKryzys na granicyPosłanka wstawiła zdjęcie „okna życia” w murze na granicy. Rzeczniczka SG dementuje Finanse i inwestycjeGospodarkaKrajWakacje kredytowe. „Od 10 lat nie zdarzyło się nic tak dobrego” Piłka nożnaSportRaków Częstochowa się wzmacnia. Sensacyjny transfer ze Skandynawii Prime timeGwiazdyTelewizjaMuzykaKulturaQUIZ z ikon popkultury! Elvis Presley, Greta Garbo i Marilyn Monroe Quiz Uwaga! TVNKrajŻycieUwaga! TVN: Gęsty pył zatruwa im życie. „Wszystko leci do naszych mieszkań” Wideo Reprezentacja Polski w piłce nożnejPiłka nożnaSportAnglicy mocno o Czesławie Michniewiczu. Chodzi o warunek postawiony Krystianowi Bielikowi PolitykaKraj„Wiadomości” wskazały Tuskowi, kogo powinien usunąć z PO. Poszło o wypowiedź Lenza ŻycieŚwiatKsiądz pobił się z żałobnikami. Poszło o zbyt niską ofiarę. Jest nagranie Wideo Piłka nożnaSportPrezes FC Barcelony marzy o powrocie Leo Messiego. Jasna deklaracja Joana Laporty Finanse i inwestycjeGospodarkaPolitykaŚwiatBiden zaskakująco szczerze: Działania rządu mogą być frustrujące, a czasem nawet wkurzające Więcej widomościStrona główna Nie żyje legendarny aktor z filmu „Ojciec Chrzestny”. Stanowczo za wcześnie odszedł od nas James Caan, czyli filmowy Santino "Sonny" Corleone. Jaka była przyczyna śmierci aktora? Zostawił po sobie wspaniałe role filmowe. Nie żyje aktor James Caan. Potwierdzono, że zgon nastąpił 6 czerwca 2022 roku, a informacja o śmierci ukazała się na jego oficjalnym profilu na Twitterze. Rodzina aktora podziękowała fanom za kondolencje i słowa otuchy. James Caan urodził się w 1940 r. w Nowym Jorku. Studiował prawo i historię, ale to aktorstwo było mu pisane. Gdy tylko debiutował na deskach Off-Broadwayu, jego talent został dostrzeżony przez producentów filmowych. Wkrótce zagrał w kilku serialach w produkcji NBC "Doctor Kildare" z Richardem Chamberlainem, a w filmie kinowym debiutował w 1963 roku u boku Jacka Lemmona i Shirley MacLaine w komedii romantycznej „Słodka Irma”. Jego nazwisko nie pojawiło się jednak w czołówce. Następnie zagrał sadystycznego chuligana w thrillerze "Kobieta w klatce", a także wystąpił w westernie "El Dorado". Z wielkim smutkiem informujemy, że wieczorem 6 lipca zmarł Jimmy. Rodzina docenia przesyłane wyrazy szacunku i serdeczne kondolencje oraz prosi o uszanowanie ich prywatności w tym trudnym czasie – poinformowała rodzina aktora w mediach społecznościowych. Zaskoczył widzów i krytyków rolą opóźnionego w rozwoju umysłowym piłkarza w dramacie Francisa Forda Coppoli "Ludzie deszczu". Jednak to film „Ojciec Chrzestny” przyniósł mu największą popularność. Do jego najważniejszych ról należą Paul Sheldon w ekranizacji powieści Stephena Kinga "Mistery", Santino 'Sonny' Corleone w "Ojcu Chrzestnym" i "Ojcu Chrzestnym II", Philip Marlowe w "Zbrodni doskonałej", Frank w "Złodzieju", Mike Locken w "Elicie Zabójców" i Jonathan E. w "Rollerball" – podaje Wirtualna Polska. Oliwier – kilkumiesięczny syn Natalii i Konrada jest w rodzinie zastępczej. Trafił tam po decyzji sądu, z którą nie zgadzają się rodzice. Sprawą zainteresował się Rzecznik Praw Dziecka, a rodzice walczą, by dziecko jak najszybciej do nich dramatu młodych rodziców z Jasła zaczął się w listopadzie ubiegłego roku. 20-letnia Natalia wieczorem wraz z synami wróciła do swojego mieszkania w Jaśle. Starszy Wiktor zasnął. - Wtedy zauważyłam, że z Oliwerem dzieje się coś niepokojącego, wyglądał jakby tracił przytomność. Był wiotki jak lalka - mówi nam matka chłopca, który urodził się w sierpniu 2021 roku. Kobieta chciała ratować dziecko. Jak relacjonuje, próbowała wdmuchiwać powietrze do ust chłopca. Od razu zadzwoniła po babcię Oliwiera, która natychmiast zjawiła się u córki. Niemowlę – tak twierdzą kobiety - wyglądało jakby nie było z nim kontaktu. - Miałyśmy wrażenie, że nie oddycha. Zawiadomiłyśmy pogotowie ratunkowe. Byłyśmy bardzo wystraszone – mówi nam babcia o życieKobiety relacjonują, że wówczas zaczęły potrząsać Oliwierkiem i tylko wtedy łapał oddech i otwierał oczy. – Chciałyśmy go ratować, bałyśmy się, że pogotowie nie dojedzie na czas - mówią kobiety. Ratownicy, którzy dotarli na miejsce, początkowo nie chcieli zabrać chłopca do szpital. – Twierdzili, że dziecko jest senne. Jednak zaczęłyśmy nalegać, by dziecko pojechało na badania – opowiada babcia chłopca. Po przyjeździe do szpitala okazało się, że stan chłopca jest bardzo ciężki. Nie było z nim kontaktu. W trybie pilnym został przetransportowany do Wojewódzkiego Szpitala Klinicznego nr 2 w Rzeszowie. Tam wykonano badania i okazało się, że w główce niemowlaka widoczne są liczne wylewy, niektóre z nich znajdowały się w stanie wcześniakiem- Lekarka ze szpitala w Rzeszowie, bez rozmowy z nami, zawiadomiła prokuraturę o możliwości podejrzenia przestępstwa znęcania się nad Oliwierem. Byliśmy zaskoczeni takimi zarzutami. Początkowo nikt z lekarzy nie chciał z nami rozmawiać na temat stanu zdrowia wnuka. Dopiero później, kiedy zauważono jak martwimy się o chłopca, udzielono nam informacji – mówi babcia chłopca tłumaczą, że lekarz neurolog, który konsultował dziecko stwierdził, że wylewy wewnątrzczaszkowe mogły powstać u Oliwiera samoistnie, albo nawet podczas niewinnej zabawy, czy kołysania dziecka. Chłopiec urodził się jako wcześniak. Jedna z lekarek stwierdziła, że Oliwier od początku powinien pozostawać pod opieką neurologa. – Po porodzie nie usłyszałam od żadnego lekarza o takich zaleceniach – ubolewa matka zastępczaSąd Rejonowy w Jaśle umieścił Oliwiera w rodzinie zastępczej, u obcych ludzi. Wszczęto postępowanie w Prokuraturze Rejonowej w Jaśle pod zarzutem nieumyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu i już w kwietniu br. śledczy Prokuratury Rejonowej w Jaśle skierowali do sądu akt oskarżenia przeciwko matce Oliwierka. Kobieta jest oskarżona o to, że od sierpnia do 15 listopada 2021 r. potrząsała ciałem syna czym nieumyślnie spowodowała liczne krwiaki środczaszkowe, co doprowadziło do ciężkiego stanu toku postępowania przesłuchano wielu świadków, w tym lekarz rodzinną Oliwierka, położną, która odwiedzała rodzinę, a także sąsiadkę. Wszyscy zgodnie twierdzili, że nigdy nie widzieli żadnych niepokojących sygnałów. - Położna chwaliła Natalię, że mimo młodego wieku bardzo dobrze opiekuje się dzieckiem. Zarówno położna jak i lekarz rodzinny stwierdziły, że Oliwier każdorazowo był rozbierany na wizycie i nie było żadnych śladów na jego ciele, które świadczyłyby o stosowaniu wobec niego przemocy – relacjonuje zeznania babcia chłopca. Przeprowadzono również wywiad środowiskowy by sprawdzić, jak rodzina opiekuje się drugim, dwuletnim już Wiktorem. Kurator stwierdził, że dziecko jest otwarte, uśmiechnięte. Ma zabezpieczone wszystkie potrzeby, zabawki dostosowane do wieku. Stwierdził, że rodzice dobrze opiekują się starszym synem się od muruDziadkowie niemowlaka złożyli do sądu w Jaśle wniosek o ustanowienie ich rodziną zastępczą na czas postępowania w sądzie rodzinnym. - Dowiadywałam się, że w pierwszej kolejności dziecko powinno być umieszczane w rodzinie spokrewnionej na przykład u dziadków, dlatego walczymy, aby Oliwier do nas wrócił. Sąd jednak oddalił wniosek, uznając, że stwarzamy zagrożenie dla Oliwiera. Pomagałam Natalii w opiece nad chłopcami i sąd uznał, że musiałam robić to nieprawidłowo. To dla mnie bardzo krzywdzące – oburza się babcia umieszczeniu Oliwiera w rodzinie zastępczej, jego rodzice chcieli się z nim jak najczęściej spotykać. Mają jednak utrudniony kontakt z chłopcem. Spotkania są wyznaczane bardzo rzadko i trwały krótko. - Jak możemy budować więź z dzieckiem, które widzimy kilka razy w miesiącu przez godzinę – pyta ze łzami w oczach pani odmowaKiedy sąd rodzinny odrzucił wniosek dziadków Oliwierka o zostanie rodziną zastępczą, to taki wniosek przygotowała ciotka chłopca. Kobieta wraz z mężem przeszła pozytywnie kontrolę z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Jaśle i Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaśle. - Panie chwaliły nas, że mamy bardzo dobre warunki do opieki nad Oliwierem - mówi Monika, ciotka chłopca. I dodaje, że wspólnie z mężem mieli nawet propozycję, by zostać w przyszłości zawodową rodziną zastępczą. Jednak pomimo dobrych opinii jasielski sąd po raz kolejny odrzucił wniosek. Rodzice proszą też sąd o powołanie do sprawy biegłego neurologa dziecięcego. – Skoro lekarz neurolog sam powiedział, że wylewy u wcześniaków mogą pojawić się samoistnie, to taki dowód jest potrzebny. Tym bardziej, że taki wylew zauważono też w grudniu, kiedy już mój syn od ponad miesiąca był w szpitalu – uzasadnia 20-letnia matka przyjrzy się sprawiePani Natalia i jej rodzina w bezsilności, zawiadomili Rzecznika Praw Dziecka. Rzecznik po przeanalizowaniu wniosku wraz z załącznikami, zdecydował się przyjrzeć sytuacji małoletniego Oliwiera. Poinformował również, że zwrócił się do sądu w Jaśle o przesłanie akt sprawy rodzinnej do analizy. – W sprawach indywidualnych, ze względu na konieczność ochrony dobra dziecka, Biuro Rzecznika Praw Dziecka nie udziela informacji – usłyszeliśmy w biurze prasowym Rzecznika Praw Dziecka. - Mamy nadzieję, że w końcu osoba kompetentna spojrzy na naszą sprawę obiektywnie i uzna, że Oliwier powinien trafić z powrotem do rodziny, a nie wychowywać się u obcych ludzi – podsumowuje babcia ofertyMateriały promocyjne partnera Nie pamiętam, w jaki sposób rozmowa zeszła na tematy polityczne, ale z pewnością nie planowałem tego — od miesięcy ostrożnie podchodziłam do tematu z moimi rodzicami. Był rok 2018, a ja siedziałam w swoim pokoju w małym miasteczku akademickim w Zachodniej Wirginii, gdzie przeprowadziłam się z Rosji niecałe dwa lata wcześniej. Moja mama była w Rosji, po drugiej stronie rozmowy FaceTime podczas jednego z naszych cotygodniowych spotkań i wyglądała na spiętą — nie mówiłam pozytywnie o Władimirze Putinie. To było coś prostego, powiedziałam coś w stylu: "Putin nie jest dobry dla Rosji" albo "To nie jest patriotyczne ignorować wszystkie złe rzeczy w kraju, mając nadzieję, że same się rozwiążą". Odwróciła się od kamery, próbując ukryć łzy. Przez chwilę siedzieliśmy w ciszy, zanim zmieniłam temat. Od kiedy to polityczny spór ma moc doprowadzania mojej matki do płaczu? Jak bardzo moja rodzina została przekształcona przez propagandę, skoro ja sama wymknęłam się z jej szponów? Podobnie jak moi rodzice, byłam kiedyś proputinowska. Myślałam, że Rosja "uratowała" Krym przed neonazistowskimi rebeliantami, że padła ofiarą globalnej kampanii oszczerstw, ponieważ świat nie mógł znieść faktu, że Rosja jest tak duża i bogata w ropę. Ale odkąd przeprowadziłam się do Stanów Zjednoczonych, by zdobyć drugi licencjat, zakochałam się w dziennikarstwie i zdałam sobie sprawę, że moje poglądy polityczne nie są zakorzenione w faktach, ale w trwającym całe życie kontakcie z kremlowską machiną propagandową. Moja rodzina nadal mieszka w Rosji i z biegiem lat poglądy moich rozsądnych, świetnie wykształconych i niegdyś liberalnie nastawionych rodziców stały się mi niemal obce. Podobnie jak wielu Rosjan, wierzą oni, że inwazja na Ukrainę to tylko "operacja mająca na celu wyeliminowanie neonazistów". Od czasu tej rozmowy z moją matką odbyłam wiele podobnych rozmów z moimi rodzicami. Teraz to ja jestem zwykle tą, która zostaje zraniona. Te rozmowy nigdy nie były łatwe, ale teraz, w obliczu wojny w Ukrainie, są równie ważne, co obrzydliwe. Ludzie wierzący rosyjskiej propagandzie ponoszą koszty — i to krwawe. Mam nadzieję, że osoby posługujące się językiem rosyjskim będą powoli zmniejszać poparcie dla Putina w naszych propagandowych rodzinach. Może przynajmniej przekonamy naszych bliskich, że rozlew krwi jest zły. Nie zrezygnowałam z moich rodziców. Może i żyjemy na różnych kontynentach, ale to polityka nas rozdzieliła. Foto: Mark Schiefelbein / Getty Images Władimir Putin Putin wydawał się młody i obiecujący Podobnie jak wielu ludzi z mojego pokolenia, którzy dorastali w czasach Putina, przez większość życia byłam w dużej mierze apolityczna. Dorastałam w rodzinie pedagogów w Joszkar-Oła, stolicy republiki Mari El, jednego z najbiedniejszych regionów Rosji. Moja babcia, która mieszkała z nami, tęskniła za Związkiem Radzieckim. Podobała jej się idealistyczna idea jedności i pewność, że znajdzie się dla niej praca — była uwielbianym przez uczniów profesorem języka niemieckiego i cieszyła się stabilnym i pewnym zatrudnieniem. Nauczyła mnie pionierskich piosenek z czasów sowieckich i często powtarzała, że ludzie byli wtedy bardziej życzliwi. Zastanawiam się, czy byli "życzliwsi", bo obawiali się, że ktoś na nich doniesie. Kiedy Putin stał się jasną gwiazdą, moja babcia była zachwycona. Został mianowany na premiera w 1999 r. przez ówczesnego prezydenta Borysa Jelcyna, a jego wielki wzrost popularności wynikał z tego, jak zareagował na serię zamachów bombowych w budynkach mieszkalnych w tym samym roku — to był rosyjski 11 września, w którym zginęło ponad 300 osób, a wiele zostało rannych. Putin obarczył winą za zamachy Czeczenów i stało się to jednym z uzasadnień drugiej wojny czeczeńskiej. Znacznie później dowiedziałam się, że niektórzy historycy i dziennikarze przypisują te zamachy bombowe Federalnej Służby Bezpieczeństwa, znanej jako FSB, która chciała doprowadzić do wyboru ich byłego dyrektora Putina na szefa państwa. Kiedy byłam dzieckiem, Putin wydawał się młody i obiecujący. Moja babcia zabrała mnie ze sobą, by głosować na niego w wyborach w 2000 r. Aby podzielić się emocjami związanymi z tą historyczną chwilą, podniosła mnie do góry i pokazała, gdzie mam zaznaczyć krzyżyk na karcie do głosowania. Początkowa ekscytacja Putinem z biegiem lat osłabła. Oczekiwaliśmy, że zmieni nasze życie na lepsze, ale gdy nic się nie poprawiło, zaczęliśmy się nadzieją męczyć. Drogi nadal były w rozsypce, policja drogowa i lokalni urzędnicy nadal byli skorumpowani, pensje były niskie, a podatki wysokie. Nie przyszło mi nawet do głowy, że w innym miejscu ludzie zagłosowaliby na kogoś innego podczas następnych wyborów — może dlatego, że jedyne opcje, które widzieliśmy w wiadomościach, były albo niekompetentne, albo były pajacami. Uciekłam się do całkowitego ignorowania polityki. Nadzieja wróciła w 2008 r., kiedy Dmitrij Miedwiediew, premier Putina, został wybrany na prezydenta. Razem z moimi rówieśnikami myśleliśmy, że może on uczyni z Rosji prawdziwą demokrację. W tym czasie zmieniłam już szkołę. Po raz pierwszy miałam nauczycieli, którzy próbowali skłonić nas do ponownego przeanalizowania historii Związku Radzieckiego i zakwestionowania obecnego stanu Rosji, nawet jeśli oznaczało to krytykę Kremla. Jeden nauczyciel odważył się nawet skrytykować rządy Stalina i represje polityczne, w wyniku których zginęły miliony ludzi. Nie chodziło o to, że ci nauczyciele byli wyjątkowi — po prostu tak się złożyło, że nie miałam z nimi wcześniej do czynienia. Ta moralna jasność wydawała mi się obca. W miarę upływu czasu stało się jasne, że Miedwiediew jest tylko rozgrzewką przed powrotem Putina. W 2008 r., za rządów Miedwiediewa, nowa poprawka do konstytucji wydłużyła czteroletnią kadencję prezydenta do sześciu lat. We wrześniu 2011 r., kiedy Putin ogłosił, że będzie ponownie ubiegał się o prezydenturę w 2012 r., moi przyjaciele i ja zrozumieliśmy, że oznacza to dużą szansę na kolejne 12 lat rządów Putina. Nie był to z pewnością demokratyczny kierunek, na który ja i moi przyjaciele liczyliśmy w Rosji. W grudniu tego samego roku w całym kraju wybuchły największe od lat 90. protesty antyrządowe w odpowiedzi na oskarżenie Putina i jego partii Jedna Rosja o sfałszowanie wyborów parlamentarnych. Zdjęcia tłumu skandującego "Putin to złodziej!" i "Rosja bez Putina!" w jakiś sposób trafiły do mnie na WKontacie, rosyjskim portalu społecznościowym inspirowanym Facebookiem. Moi przyjaciele i ja słyszeliśmy wystarczająco dużo słów o tym, że Putin jest skorumpowany, żeby w to uwierzyć. W końcu byliśmy wystarczająco dorośli, żeby głosować, i potraktowaliśmy to poważnie — badaliśmy kandydatów, dyskutowaliśmy o ich obietnicach z kampanii. Większość z nas lubiła Michaiła Prochorowa, oligarchę, który obiecał cofnięcie poprawki do konstytucji oraz rozprawienie się z państwową propagandą i korupcją. Wydawało się, że nasze pokolenie, które dorastało pod rządami Putina, może wreszcie coś zmienić. Nawet zaufanie mojej babci do Putina zachwiało się, a cała moja rodzina rozważała innych kandydatów. Ale w ostatniej chwili coś się zmieniło — pojawiła się fala negatywnych doniesień w prasie o Prochorowowie i pozytywnych o Putinie. Wydawało się, że Rosja potrzebuje kogoś doświadczonego, kto będzie nas chronił, Putin był jedynym wyborem. Kiedy nadszedł dzień wyborów, czułam się pokonana i zdezorientowana. Jedna z moich przyjaciółek czuła to samo. — Putin jest teraz jedynym racjonalnym wyborem, a moja niewykorzystana karta do głosowania i tak automatycznie zostanie zaliczona na jego korzyść — powiedziała mi. Nie było niespodzianką, że Putin został ponownie wybrany, mimo zarzutów o oszustwa. Ku mojemu zawstydzeniu, to aneksja Krymu sprawiła, że znalazłam się w obozie proputinowskim. Rewolucja Euromajdanu na Ukrainie w latach 2013-2014 otrzymała przyzwoitą ilość czasu antenowego w rosyjskich wiadomościach. Jednak zamiast pokazywać Ukraińców protestujących przeciwko skorumpowanemu rządowi i skutecznie obalających prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza, rosyjska narracja malowała nowy ukraiński rząd jako faszystowski gang i wychwalała wysiłki Putina, by ocalić Krym i jego etniczno-rosyjską ludność przed faszystowskimi rządami. Propaganda zaklinała się, że proces ten był demokratyczny. Pamiętam, jak zobaczyłam w internecie zdjęcie rzekomo krymskiego budynku mieszkalnego z wieloma rosyjskimi flagami wywieszonymi przez okna i pomyślałam, że to najbardziej autentyczny dowód, jakiego można potrzebować. Mój tata słyszał gdzieś, że nawet nasze rodzinne miasto przyjęło ukraińskich uchodźców, że Rosjanie ustępowali miejsca w kolejce po pomoc społeczną. Nabrałam szacunku do Putina. Według Centrum Lewady, niezależnej rosyjskiej organizacji badawczej, popularność Putina wzrosła z 69 proc. w lutym 2013 r. do 82 proc. w kwietniu 2014 r. Propaganda wylewa się zewsząd i przytłacza mnie. Łatwiej było przyjąć linię Kremla jako prawdę, niż kwestionować każdy mylący argument, jeden po drugim. Uwierzyłam, że zachodnie ataki na działania Putina są równoznaczne z atakami na mój kraj. Moje pojęcie patriotyzmu zmieniło się w ślepe poparcie dla Rosji. Tym razem nie rozmawiałam o tym z przyjaciółmi, ale byłam pewien, że oni czują to samo. W ciągu ostatnich lat zwykłym konsumentom wiadomości w Rosji jeszcze trudniej było znaleźć niezależne media. Trudności wzrosły od czasu rozpoczęcia wojny na Ukrainie, kiedy Putin podpisał ustawę, która grozi grzywną lub karą do 15 lat więzienia każdemu, kto rozpowszechnia fake news lub informacje niezaakceptowane przez Kreml. Niektóre serwisy informacyjne zamroziły swoją działalność, a wielu dziennikarzy opuściło kraj. Rosjanie, którzy nadal chcą otrzymywać prawdziwe wiadomości, używają VPN, aby uzyskać dostęp do stron informacyjnych, które zostały zakazane przez Kreml. Dla innych, takich jak moi rodzice, pozostaje zalew propagandy w telewizji i w prasie oraz w mediach społecznościowych. Wszystko, w co wierzyłam o Rosji, runęło w gruzy Wszystko się zmieniło, gdy w styczniu 2016 r. przeprowadziłam się do Wirginii Zachodniej, by zdobyć drugi stopień licencjacki. Nie byłam aktywnym politykiem, ale kiedy tylko pojawiała się okazja, broniłam Putina i Rosji przed tym, co uważałam za amerykańską propagandę. Pewnego razu moi przyjaciele oglądali film dokumentalny o tym, co się stało na Krymie, a ja zaczęłam się wydzierać, że wszystko jest albo sfałszowane, albo jest nieuczciwym przypadkiem wybierania fragmentów. Na pewno na Krymie nie było rosyjskich czołgów, a Rosjanie nikogo nie zabili. Często na dowód tego wyciągałam zdjęcie budynku mieszkalnego z rosyjskimi flagami. W większości przypadków ludzie po drugiej stronie takich wywodów albo nie przejmowali się na tyle, żeby się spierać, albo byli zbyt uprzejmi, żeby mnie zwyzywać. Jednak powoli zaczęło rosnąć moje podejrzenie, że coś jest nie tak z narracją Kremla. Przeprowadzka do Stanów Zjednoczonych fizycznie odsunęła mnie od świeżego dopływu propagandy — tylko sporadyczne argumenty proputinowskie docierały do mnie dzięki rozmowom z rodzicami. Zakochałam się w dziennikarstwie po dołączeniu do gazety uczelnianej, ucząc się, jak zbierać i weryfikować informacje. Kiedy pojawiły się pierwsze informacje o wpływie Rosji na wybory prezydenckie w 2016 r., broniłam Rosji przed każdym, kto chciał słuchać. Rosyjska propaganda nie dostarczała mi "faktów", więc czytałam wiarygodne anglojęzyczne raporty — i nie mogłam się w nich połapać. To było takie czarno-białe, nie przypominało prawdziwego świata. Podzieliłam się swoim zakłopotaniem z ojcem w Rosji. — Wiem, czego uczą nas na zajęciach z dziennikarstwa. Wiem, jak składa się artykuły i że dziennikarze cenią sobie fakty. Na jakim poziomie organizacji informacyjnej kłamstwa o Rosji trafiają do artykułów? — zastanawiałam się. W końcu zrozumiałam to pod koniec lata 2017 r., kiedy spędziłam trochę czasu w otoczeniu poważnych reporterów. Spotkałam się ze sprzeciwem wobec niektórych moich twierdzeń, że Rosja "uratowała" Krym i że Putin nigdy nie skrzywdziłby innych narodów. Pojechałam na konferencję dla dziennikarzy w Arizonie i powiedziałam jednemu lub dwóm bardzo utytułowanym reporterom, że amerykańskie media są wprowadzane w błąd w kwestii Rosji. Ich ciche rozbawienie bardzo mnie zdziwiło. Jeden z reporterów, którego pracę podziwiałam, tylko grzecznie się uśmiechnął i rzucił mi zabawne spojrzenie. Inny, o takim samym spojrzeniu, uznał moją opinię za interesującą i szybko przedstawił mnie swojemu przyjacielowi. Zdałam sobie sprawę, że nie jestem wiarygodna, a to wprawiało innych w zakłopotanie, a nawet bawiło. Wszystko, w co wierzyłam na temat Rosji, świata i siebie samego, rozpadło się. To było dezorientujące i samotne. Nie mogłam rozmawiać z rodzicami, bo oni nadal byli za Putinem. Nie mogłam też rozmawiać o tym z moimi rosyjskimi przyjaciółmi — albo ignorowali politykę, albo stawali w defensywie, przedstawiając swoje poglądy jako jedyne słuszne. Moi przyjaciele w USA nie byli w stanie pojąć rozmiaru osobistej straty. Nie wiedziałam już, kim jestem i w co wierzę. W następnym semestrze zajęcia ze stosunków międzynarodowych pomogły mi nauczyć się, że w polityce międzynarodowej nie ma czegoś takiego jak "dobry człowiek", że świat jest bardziej skomplikowany. Oparłam się na Sally, profesor pasjonującej się polityką rosyjską, która polecając książki i prowadząc wiele rozmów, przeprowadziła mnie przez proces łączenia prawdy o polityce i historii Rosji. Prawie codziennie wpadałam do jej małego biura, żeby porozmawiać o tym, co przeczytałam w książkach, które Sally mi pożyczyła — o masowych grobach z czasów represji stalinowskich, o otruciu Aleksandra Litwinienki, o korupcji i mściwości Putina. Rozmawialiśmy też o moich rodzicach — ich przekonania zaczęły przypominać teorie spiskowe, obracające się wokół głównego tematu, jakim jest wielowiekowa próba zatuszowania wielkości Rosji. Wierzyli w przeciwstawne rzeczy w tym samym czasie, przechodząc od "Putin jest skorumpowany" do "Putin to najlepsza rzecz, jaka przydarzyła się Rosji" w ciągu jednej rozmowy. Byłam zaskoczona, że tak wiele z tego, co uważałam za "wiedzę powszechną", pochodziło z propagandy i teorii spiskowych. Nie, Ukraina nie kradła rosyjskiego gazu przez lata. Nie, Hillary Clinton nie stała za protestami w Rosji w 2011 r. Nie, Barack Obama nie jest muzułmaninem (wstyd przyznać, że sprawdziłam to kilka lat temu). Wykonałam wiele pracy, żeby naprawić szkody, ale od czasu do czasu łapię się na tym, że używam jakichś bzdur jako argumentów zakorzenionych w tym, co uważam za historię lub naukę, i muszę ponownie analizować swój sposób myślenia. To doświadczenie jest powszechne wśród ludzi, którzy porzucili przekonania, które kiedyś kształtowały ich tożsamość. Mój mąż, Amerykanin, który został wychowany jako katolik, miał podobne doświadczenie, gdy w szkole średniej przewartościował swój związek z religią. Dzięki mojemu reportażowi o QAnon poznałam ludzi, którzy zrekonstruowali swoje przekonania po tym, jak zdali sobie sprawę, że ich wychowanie podsycane przez spiski było pełne fałszu. Ci, którzy odeszli z QAnon, opisują to samo poczucie dezorientacji i politycznej bezdomności. Sally i ja nadal czasami rozmawiamy o książkach i polityce. Ostatnio powiedziała mi, że nie miała pojęcia, jak bardzo przyczyniła się do mojej przemiany. Bez niej pogrążyłabym się z powrotem w propagandzie lub straciłbym rozum. Foto: Antoine GYORI/Sygma / Getty Images Władimir Putin (zdjęcie z 2001 r.) Będę próbowała dalej Moja polityczna przemiana nie była łatwa także dla moich rodziców. Jedną rzeczą jest pozwolić dziecku przenieść się na drugi koniec świata — zupełnie inną rzeczą jest obserwowanie, jak ta przeprowadzka zmienia ją, sprawiając, że coraz trudniej jest rozmawiać o rzeczach, które kiedyś były "wiedzą powszechną". Nie mogliśmy łatwo dzielić się tym, co nam leży na sercu, gdy chodziło o politykę. Najczęściej, aby uniknąć podsycanych przez propagandę nieporozumień, w ogóle unikaliśmy tego tematu. Potem, 24 lutego, Rosja najechała na Ukrainę i wszystko się zmieniło. Nagle te polityczne spory miały bardzo realne i bardzo krwawe konsekwencje. Rosyjska propaganda nasiliła się, wykorzystując traumę pokoleniową z czasów II wojny światowej i nazywając Ukraińców "nazistami", by usprawiedliwić inwazję. Mój ojciec zadzwonił do mnie następnego dnia, by uzyskać wsparcie emocjonalne. Mogłam powiedzieć, że był tak samo zdruzgotany, jak ja. Coś w jego sposobie mówienia, kiedy powiedział: "Robimy to, żeby pozbyć się nazistów", zdradzało potrzebę dodania mu otuchy. Powinnam była wtedy naciskać — później powiedział mi, że miał wątpliwości na początku wojny. Ale teraz zrobił swoje "badania" i jest pewien, że Rosja postąpiła słusznie. Kilka dni po rozpoczęciu wojny moja mama wysłała mi wiadomość, w której ostrzegła mnie, że nawet polubienie postów krytycznych wobec Rosji jest udziałem w wojnie informacyjnej. Następnie zaczęła wysyłać mi sugestie, żebym wysyłała "pozytywne myśli" na Ukrainę, żeby wyrównać "negatywne" myśli na świecie. Moi rodzice i ja oddaliliśmy się od siebie jeszcze bardziej. Wzrasta w nich patriotyzm związany z przekonaniem, że "Rosjanie likwidują nazistów i ratują cywilów". Wierzą, że zbrodnie popełniane przez rosyjskich żołnierzy na Ukraińcach są albo popełniane przez samych Ukraińców, albo są inscenizowane. Poświęciłam swoją energię na relacjonowanie Ukrainy i szkód, jakie wyrządzili Rosjanie. Na potrzeby jednego artykułu rozmawiałam z uchodźcami, którzy uciekli ze swoich domów i opowiedzieli mi straszne historie o tym, co widzieli — bombardowania cywilnych budynków mieszkalnych, niesprowokowane strzelanie do cywilów. Media podawały o wiele więcej informacji o zbrodniach: przemoc seksualna wobec kobiet i dzieci, obrazy ciał leżących w Buczy, ludobójstwo na ludziach, których rosyjska propaganda wciąż uważa za naszych braci i siostry. Raz rozmawiałam z ojcem o tym, że piszę o wojnie. Nie czytał moich opowiadań i nie zgadzał się z moim stanowiskiem, ale był ze mnie dumny, że bronię tego, co uważam za słuszne. Moi rodzice wiele poświęcili, abym mogła wyjechać do Stanów Zjednoczonych, mimo że bardzo nie lubią amerykańskiego rządu. Wspierali mnie na każdym kroku. Niedawno rozmawiałam o ich stanowisku politycznym z moją rosyjską przyjaciółką, która ich zna. Była bardzo zaskoczona, gdy to usłyszała. — Twoi rodzice? Naprawdę? — zapytała. Sprzymierzanie się moich rodziców z Kremlem nie ma sensu — są inteligentni, wykształceni, dociekliwi, mili. Mieli więcej zalet niż wielu Rosjan wystawionych na działanie propagandy, ale i tak ich ona dopadła. Inwazja wydaje się popularna w Rosji. Według różnych sondaży, ponad połowa ludności aprobuje ją. Nie jest jednak jasne, co ludzie naprawdę czują — niektórzy mogą mówić to, co uważają, że powinni mówić. Nawet ci Rosjanie, którzy mają dostęp do informacji z zewnątrz, wciąż odrzucają doniesienia o rosyjskiej agresji: "Wszyscy kłamią" — mówią. Jest to jeden z najskuteczniejszych pomysłów na powstrzymanie myśli, z jakimi wielokrotnie się spotkałam, i przypisuję go zalewowi rosyjskiej propagandy. Są też tacy, którzy mają pytania, ale myśl, że rosyjscy żołnierze mogą być tak brutalni, jest dla nich niewyobrażalna. To właśnie do tej drugiej grupy mam nadzieję dotrzeć. Ten rozlew krwi zmusił mnie do zrozumienia, że istnieje moralny obowiązek powstrzymania tej wojny i tego potwora napędzanego propagandą. Nie można winić za te okropności wyłącznie propagandy — jest wielu Rosjan mieszkających za granicą, którzy mają kontakt z mediami pokazującymi okrucieństwa, jakich rosyjscy żołnierze dopuszczają się wobec ukraińskich cywilów, a mimo to nadal popierają oni wojnę. Jednak stawka, o jaką trzeba się starać, by dotrzeć do rosyjskojęzycznych odbiorców, jest tak wysoka, jak nigdy dotąd. My, jako osoby rosyjskojęzyczne, musimy prowadzić trudne rozmowy z tymi, którzy wierzą w spiski i dezinformację. Nadal próbuję rozmawiać z moimi rodzicami o wojnie. Przywołuję konkretne okrucieństwa z wiadomości, opowiadam im historie ludzi, których znam. Mówię tak długo, aż są zbyt zirytowani, żeby słuchać. Może pewnego dnia zaczną wątpić. Kiedy ten dzień nadejdzie, będę przy nich, by pomóc im odkryć prawdę. NOWY TARG. Wiersz Czesława Miłosza "Który skrzywdziłeś" pojawił się na banerze mieszczonym na budynku, będącym własnością rodziny, która od lat jest skonfliktowana z obecnym burmistrzem. Nie bez powodu tekst na banerze rozpoczynają słowa "Wielmożnie nam panujący Grzegorzu". Ciągnąca się od lat kwestia przebudowy skrzyżowania ulic Św. Anny i Grel utknęła na spotkaniu przedstawicieli Miasta i powiatu w sprawie podziału i kompetencji i finansowania ewentualnej przebudowy. Wcześniej jednak trzeba przygotować stosowną dokumentację. - To skrzyżowanie drogi powiatowej i gminnej. Droga powiatowa jest wyższej kategorii i to w gestii starosty jest zlecenie przebudowy, przy miejskim współudziale - tłumaczył podczas jednego ze spotkań wiceburmistrz Waldemar Wojtaszek. Padło też stwierdzenie, że "przebudowa skrzyżowania poprowadzona zostanie poza terenem państwa Lejów i inwestycja będzie realizowana na terenach miejskich". Na takie rozwiązanie nie godzi się rodzina Lejów, która prowadzi w tym miejscu sklep. Jak tłumaczą - przebudowa skrzyżowania znacznie pogorszy dojazd do ich sklepu. Zaproponowali Miastu sprzedaż swojej nieruchomości. Takie rozwiązanie nie było jednak brane pod uwagę przez samorząd. Właściciele nieruchomości od ponad dekady walczą z Miastem. W tej kadencji nastąpiła jednak eskalacja. Były sprawy w sądzie - wnoszone przez obie strony, pisma do władz państwa, rządu, ministrów, posłów. Obok budynku pojawiały się tablice z napisami typu: "Skrzyżowanie hańby". Były zamontowane taczki, parkujący przed budynkiem Urzędu Miasta oraz dworcem kolejowym samochód z napisem "Burmistrzu pochwal się skrzyżowaniem hańby Św. Anny z ul. Grel" itd. Dziś pojawił się wiersz Miłosza. s/

kiedy nie było internetu tylko rodzina